Giresun’daki tarihi Akçalı İlkokulu, geleneksel mimariyle Cumhuriyetin ilk yıllarında tip yapı olarak inşa edilen ilkokulların ayakta kalan son temsilcisi durumunda. Okul devlet millet işbirliğiyle yeniden ayağa kaldırıldı.
Giresun’da 1932 yılında devlet millet işbirliğiyle yapılan ve yine devlet millet işbirliğiyle restore edilen tarihi okulun 90 yıl önceki açılışında çekilen fotoğraf, köy halkı ile yeniden çektirildi.
Merkeze bağlı Akçalı köyünde yer alan okul, Cumhuriyetin ilk yıllarında bu bölgeye yönelik hazırlanan okul projeleri kapsamında yapılan okulların ayakta kalan son temsilcisi durumunda.
Uzun zamandır atıl haldeki okulun kültürel değer olarak yaşatılması amacıyla Akçalı Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği ile Giresun Valiliği işbirliğinde restorasyon çalışmaları başlatıldı.
Çalışmalarda sona yaklaşılan okulda, İstiklal Marşı eşliğinde Türk bayrağı göndere çekildi. Yaklaşık bir asır önceki coşku yeniden yaşandı.
Köylülerin 1932 yılında imece usulü ile çalışırken çekilmiş olan fotoğraf karesinin bir benzeri de köylülerin katılımıyla yeniden çektirildi.
CUMHURİYET’İN TİP PROJESİ
Giresun Valisi Enver Ünlü, AA muhabirine, Akçalı köyünün geleneksel evleriyle ve diğer tarihi yapılarıyla özgün dokusunu koruyan önemli bir köy olduğunu söyledi.
Köyde millet mektepleri kampanyası kapsamında, devlet millet işbirliğiyle yapılan okulların son örneğini restore etmekten memnuniyet duyduklarını dile getiren Ünlü, köy halkına ve dernek çalışanlarına teşekkür etti.
Ünlü, Milli Eğitim Bakanlığınca başlatılan kampanyayla da kullanılmayan köy okullarının köy yaşam merkezine dönüştürüldüğüne işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Burası köy yaşam merkezleri projeleri başlamadan önceki bir projeydi. Köy derneği kendi malzemelerini almıştı, bizden de destek talep ettiler, biz de ‘madem zamanında devlet millet işbirliğiyle yapıldı, biz yine devlet millet işbirliğiyle okulu ayağa kaldıralım’ dedik. Okul, Cumhuriyetin yöreye özgü uyguladığı bir tip projedir.”
Ecdat yadigarını yaşattıklarını belirten Ünlü, “İstiklal Marşı ile şanlı bayrağımızı tekrar göndere çektik. Aynı o günkü, 90 yıl önceki coşkuyu, heyecanı yaşama bahtiyarlığına bizler de şahit olduk. Tekrar burayı köyümüzün kültürel sosyal hayatına kazandırmanın onurunu yaşıyoruz.” diye konuştu.
YÖRESEL MİMARİ
Giresun Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü Başkanı Doç. Dr. Gazanfer İltar da okulun yöresel mimari geleneğiyle “göz dolma tekniğinde” yapıldığını aktardı.
Okulun teknik yapısı hakkında da bilgilendirmede bulunan İltar, şu ifadeleri kullandı:
“Zemin üzeri bir katlıdır. Odaları ve sınıfları olduğu gibi korunmuştur. Tip yapı olarak inşa edilen bu okul pek çok yerde uygulanmıştır ancak zaman içerisinde hepsi yıkılmış ve yerlerine yenileri yapılmıştır. Bu okulumuz söz konusu okul tipinin ayakta kalan son örneğidir, bu bakımdan çok önemlidir.”
GÜZELLİĞİNE KAVUŞTU
Okulun mezunlarından Gülay Bilir Ateş de Türkçe öğrenmek için ailesi tarafından Belçika’dan köydeki bu okula gönderildiğini anlatarak, “Okulumuz aynı güzel çehresine yeniden kavuştu, çok mutluyum.” dedi.
Babasının da bu okuldan mezun olduğuna dikkati çeken Ateş, sözlerini şöyle tamamladı:
“Babam bu okuldan mezun, halalarım bu okuldan mezunlar. Köyümüzün okuryazar oranı çok, eskiden çevre köylerden de bu okula öğrenciler geliyormuş. Okul binamız atıl kalmıştı, şimdi devletimiz öncülüğünde köylümüz okulumuzu yeniden sahiplendi.”
Kaynak: AA